04/01/2021
- 1
by Nikolaos ValsamakisΠόσες φορές δεν έχεις ακούσει, ότι πχ. «στο 45% του VO2max» το σώμα σου «καίει» λίπος; Είναι πάντα όμως έτσι τα πράγματα; Η απάντηση είναι όχι!
Τροφοδοσία κατά τη διάρκεια της προπόνησης
Ένα από τα θέματα που απασχολούν τους επιστήμονες της άσκησης και τους αθλητικούς διατροφολόγους, είναι η τροφοδοσία του σώματος κατά την διάρκεια του προγράμματος προπόνησης αλλά και πώς αυτό επιλέγει κάθε φορά τι θα χρησιμοποιήσει. Αυτό γίνεται είτε με στόχο την μεγιστοποίηση της απόδοσης είτε με στόχο κάποια αλλαγή στην σύσταση του σώματος (body composition).
- Αρκετές φορές στον συγκεκριμένο χώρο κινούμαστε δογματικά και είναι σίγουρο ότι όλοι έχουμε ακούσει διαφόρων τύπων «κλισέ» με απολυτότητα και σιγουριά.
- Κι αν σου λέγαμε ότι τα πράγματα φαίνεται ότι δεν είναι έτσι και τα περισσότερα από τα κλισέ μπορούν να καταρριφθούν;
Το πεδίο της έρευνας είναι μεγάλο και ανοιχτό και το μοναδικό βέβαιο πράγμα γύρω από την βιοχημεία και την φυσιολογία της άσκησης είναι ότι συνεχώς μαθαίνουμε νέα πράγματα. Το ίδιο λοιπόν ισχύει και για το θέμα της τροφοδοσίας του σώματος κατά την διάρκεια της άσκησης. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι άξονες γύρω από τους οποίους μπορούμε να κινηθούμε με σχετική ασφάλεια για να εξετάσουμε δεδομένα.
Παράγοντες που επηρρεάζουν
1. Διάρκεια άσκησης
Ο γενικός κανόνας εδώ είναι ότι όσο η διάρκεια της άσκησης αυξάνεται, τόσο περισσότερο το σώμα στηρίζεται για την τροφοδοσία του στην οξείδωση λιπιδίων. Μόνο σε αυτά; φυσικά και όχι. Στο σώμα δεν υπάρχει διακόπτης On/Off και σε κανένα σημείο το ένα μεταβολικό μονοπάτι δεν «παίζει» μόνο του.
2. Διατροφική κατάσταση
Σε συνέχεια του παραπάνω, η διατροφική κατάσταση στην οποία το σώμα βρίσκεται πριν και κατά την διάρκεια της άσκησης μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα. Εάν, λοιπόν, κάποιος θέλει να προωθήσει την οξείδωση λιπιδίων (δηλ. να «κάψει λίπος» όπως θα έχεις ακούσει) μπορεί να κάνει διάφορα πράγματα όπως να ξεκινήσει με μειωμένο μυϊκό γλυκογόνο την άσκησή του. Πώς; είτε μέσω παρεμβάσεων στην διατροφή του, είτε μέσω εξάντλησή του από άσκηση (άλλη προπονητική μονάδα).
3. Ένταση
Εδώ και αν θα έχεις ακούσει πολλά. Γενική ιδέα, όσο πιο μεγάλη η ένταση τόσο περισσότερο το σώμα στρέφεται στους υδατάνθρακες για καύσιμο (μικρότερη ποσότητα αλλά πιο άμεσα). Ούτε εδώ ωστόσο μπορεί κανείς να μιλήσει απλά με νούμερα. Συγκεκριμένη δημοσιευμένη μελέτη (Arkinstall et al. 2004) έδειξε ότι σε άσκηση έντασης 45% VO2max (θα έλεγες ότι το σώμα καίει λίπος σε κάθε περίπτωση εδώ) υπήρξε μεγαλύτερη συμμετοχή του γλυκογόνου (υδατανθράκων) όταν ο αθλητής ξεκίνησε με αυξημένα επίπεδα γλυκογόνου στο σώμα σε σχέση με άσκηση στο 70% αλλά με μειωμένα αποθέματα γλυκογόνου.
4. Επίπεδο φυσικής κατάστασης
Ο λόγος για τον οποίο ποτέ δεν πρέπει να κάνεις το ίδιο πρόγραμμα με αυτόν που θαυμάζεις και θες να μοιάσεις! Elite αθλητές endurance μπορούν να διατηρήσουν το 80-85 % του VO2max τους για έναν ολόκληρο Μαραθώνιο όταν ένας μέσος αθλητής μπορεί να κάνει το ίδιο στο 40% του. Προφανώς και οι προσαρμογές που έχουν συμβεί στο σώμα αυτών των κορυφαίων αθλητών που μπορεί να βλέπεις στην τηλεόραση, πήραν χρόνο και κόπο και αλλάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τον τρόπο που το σώμα τους διαχειρίζεται καύσιμα και κόπωση σε σχέση με έναν αρχάριο αθλητή.
